BOLU'NUN TÜRK MİMARİSİ AÇISINDAN ÖNEMİ
Bolu ve çevresinde ilk fetih yılları ve Selçuklu dönemine ait hiçbir eser bulunmamaktadır. XIV.Yüzyıl başlarından itibaren Osmanlı Beyliği Bolu ve çevresinin Osmanlı Beyliğinin ilk yerleşme alanlarından olması nedeni ile, İlk Devir Osmanlı mimarisini göstermesi bakımından önem taşımaktadır.
Osmanlı'nın ayakta kalmış ilk mimari eserlerinden biri Mudurnu ilçesi, Güveytepe Köyünde yer alana Samsa Çavuş Camisidir. Bu eser Osman Gazi Osmanlı Beyliğine ait orjinal plan ve görünümünü koruyan diğer bir eserde Orhan Gazi döneminden kalan Göynük Süleyman Paşa Hamamıdır. Bolu'da Orhan Gazi döneminin farklı bir özelliği de "Çandı" denilen büyük ağaç kütüklerinin uçları kertilerek çivisiz olarak birbirine geçirilmek suretiyle inşa edilen binalardır.
Kökleri Doğu Türkistan'a kadar uzanan bu tarz mimari özellikle Akçakoca'nın fethettiği Sakarya ile Karadeniz Ereğli'si arasındaki bölgede cami uygulaması olarak görülmektedir. Bolu'da bu tarz mimari ile yapılmış 19.Yüzyıla ait çok sayıda köy ve yayla evi de bulunmaktadır. Osmanlı mimarisinin Bolu'da en parlak dönemi Yıldırım Bayazid devridir.(Şehzadelik Devri) Bu dönemde imar faaliyetleri artmış ve klasik Osmanlı mimarisine mihenk taşı olabilecek çok önemli adımlar atılmıştır.
Bu döneme ait bazı eserler: Bolu Yıldırım (Büyük) Bayazid Camisi ve Hamamı (Orta Hamam), Mudurnu Yıldırım Bayezid Camisi ve Hamamı, Eskiçağa Yıldırım Camisi ve Hamamı, Gerede Yıldırım Camisi ve Hamamı. Bolu ve çevresinde Yıldırım Bayezid Devrinden sonra, klasik ve son devire ait çok sayıda eser bulunmasına rağmen, bunlar mimari açıdan aynı dönemlerde yapılmış İstanbul, Edirne, Bursa gibi şehirlerde yapılanlar kadar önem arz etmezler.
Bu dönemlere ait zikre değer bazı eserler ise; Göynük Ömer Sekkin Türbesi (1449), Göynük Akşemseddin Türbesi (1446), Kadı Camisi (16.YY.), Ilıca Camisi (1510), Karaköy Cuma Camisi (1750) ve Yukarı Taşhan (1804) dır. Ayrıca, Bolu Merkez, Mudurnu, Göynük ilçeleri 19.YY. ile 20.YY. ilk yarısına tarihlenen çok sayıda geleneksel Sivil Mimari örneğine sahiptir. Kentsel Sit Alanı olarak koruma altına alınan bu evler, geçmişi günümüzde yaşatan, Türk halkının hayat tarzını, geleneklerini yansıtan önemli vesikalardır.
